Verslag bewonersoverleg Achterweg
Locatie: Gemeentehuis Noordwijk
Datum: 4 september 2024
Zaaknummer : 599925
Aanwezigen: 4 omwonenden Achterweg en (toekomstige) bewoners Offem Zuid, wethouder Martijn Kortleven en 2 personen ambtelijke ondersteuning (adviseur participatie en beleidsadviseur asiel en migratie)
1. Aanleiding
Eind juni 2024 is gecommuniceerd dat de gemeente Noordwijk een verkenningsproces start voor de ontwikkeling van het Achterweggebied. De verkenning is gericht op het bouwen van ongeveer 500 woningen voor lokale woningzoekenden. Om de ontwikkeling op deze locatie mogelijk te maken, is er een combinatie gemaakt met het bouwen van 50 – 80 woningen voor 275 asielzoekers conform de opgave van de Spreidingswet.
Na de bekendmaking van de plannen via een brief met verwijzing naar een uitgebreide internetpagina zijn er verzoeken bij de gemeente binnen gekomen om meer informatie en zijn er zorgen geuit over deze ontwikkeling. De gemeente is in afwachting van een reactie van de provincie Zuid-Holland. Als de provincie instemt, zal de gemeente de omwonenden en belanghebbenden informeren en hen betrekken bij het vervolgtraject. Om (toekomstige) bewoners toch gelegenheid te bieden om in dit stadium zorgen met de gemeente te delen en vragen te stellen, is een gesprek gepland met enkele bewoners en de betrokken wethouder.
2. Introductie
Het gesprek begint met een korte voorstelronde. De bewoners geven aan dat het nieuws hen heeft overvallen en vertellen hoe de plannen hen persoonlijk geraakt hebben. De bewoners hebben zich inmiddels via een appgroep georganiseerd en voeren gesprekken met stakeholders, waaronder raadsleden en provinciale statenleden. Ook is bekend welke percelen de gemeente in eigendom heeft en op welke percelen de gemeente het voorkeursrecht gemeenten heeft gevestigd (een claim waardoor de eigenaar het als 1e aan de gemeente moet verkopen). Binnen de appgroep leven zorgen ten aanzien van de veiligheid en problematiek die elders in den lande speelt. Ook is er onvrede over de wijze waarop de gemeente de plannen heeft gedeeld (een brief aan de omwonenden van de Achterweg en niet in een wat wijdere cirkel rondom het plangebied) en informatie op de website. En zijn er vragen over wat de belangen van de gemeente zijn om dit plan voor te stellen.
3. Toelichting wethouder
Voorgeschiedenis
Het plan om te bouwen aan de Achterweg bestaat al langer met uitvoering op de middellange termijn. De provincie heeft hier eerder ambtelijk nee op gezegd vanwege de ligging buiten het bestaand bebouwd gebied. De komst van de Spreidingswet biedt de mogelijkheid om de Achterweg alsnog te ontwikkelen en de uitvoering van de plannen naar voren te halen door in te zetten op een combinatie van woningbouw en duurzame asielopvang. Een motie over de Spreidingswet is in maart 2024 door een meerderheid van de gemeenteraad verworpen. Ook is in april 2024 met de gemeenten in de regio afgesproken om samen de opgave te vervullen.
Wat houdt de Spreidingswet in voor Noordwijk?
De opgave van de Spreidingswet voor Noordwijk is het realiseren van 275 opvangplekken voor asielzoekers. Het gaat om circa 70 woningen. Het neerzetten van tijdelijke woonunits kost veel geld en capaciteit. Omdat de gemeente al bouwplannen had voor de Achterweg, was het een logische stap om ook te kiezen voor woningbouw voor asielzoekers naar het voorbeeld van de gemeente Burgum in Friesland. Het gaat om permanente woningbouw, maar de asielzoekers verblijven hier niet permanent. Er wordt een contract met het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) afgesloten. De insteek is een periode van 15 jaar. Daarna beraadt de gemeente zich op de verdere invulling van de vrijgekomen woningen.
Woningen voor verschillende doelgroepen
Daarnaast zullen er circa 500 woningen worden gebouwd voor verschillende doelgroepen. Voor deze woningen geldt de woonsegmentering die ook door de raad is vastgesteld: 70% betaalbare woningen, waarvan 30% sociaal. Daarnaast 30% in het duurdere segment, dit is ook nodig om het plan rendabel te maken. Het idee is dat de wijk gaat lijken op Offem Zuid. Onderdeel van de uitwerking is of er bijvoorbeeld appartementen komen of niet, waar deze dan komen en wat eventuele bouwhoogten zouden zijn. Deze plannen zijn nog niet uitgewerkt. Dat zou zonde zijn van de tijd en energie op dit moment, omdat de provincie eerst nog toestemming moet geven.
Eerst toestemming provincie, daarna plannen uitwerken
De bestuursopdracht voor de Achterweg is bewust in 2 fasen opgesplitst: eerst toestemming vragen aan de provincie om hier te mogen bouwen. Dan pas volgt fase 2, waarin ook wordt uitgewerkt welke woningen er worden gebouwd, of de asielopvang centraal of gespreid in het gebied wordt gerealiseerd en hoe wordt omgegaan met het thema veiligheid. De gemeente heeft een uitwerking van het plan aan gedeputeerde Anne Koning van de provincie Zuid-Holland gestuurd. Op het moment van het gesprek was het plan nog niet openbaar. Inmiddels is het plan wel openbaar gemaakt en in te zien via noordwijk.nl/achterweg. De gemeente verwacht met circa een maand een reactie van de provincie te ontvangen.
In het gesprek stelden de omwonenden voor om de verschillende stappen van deze 1e verkenning tot de bouw in een stappenplan uit te werken, liefst met illustraties. Dat advies volgen we op.
4. Vragen en zorgen bewoners
Nee, zij huren niet maar worden opgevangen in woningen die beheerd worden door het COA. Daardoor bouwen zij geen huurrechten op.
Alle inspanningen zijn nu gericht op het verkrijgen van toestemming van de provincie. Het is zonde van de tijd en capaciteit om nu al een uitgebreid plan uit te werken. De participatie is eigenlijk al begonnen. Door omwonenden te informeren, vragen via e-mail te beantwoorden en ook door dit gesprek te voeren. Omdat de plannen nog niet uitgewerkt zijn en er slechts sprake is van een verkenning, wachten we nu eerst op toestemming van de provincie. Pas dan gaan we verder aan de slag, ook met de participatie. Hierin wegen we steeds zorgvuldig af welke vorm het beste past bij de fase waarin we zijn. We hebben nu ook bewust gekozen voor een goed gesprek in een relatief klein gezelschap, wetende dat de mensen aan tafel ook weer in contact met andere omwonenden staan. Juist in een kleiner gezelschap kan iedereen zijn of haar specifieke vragen en bezorgdheden delen en hebben we ook de tijd om deze goed aan te horen en te beantwoorden. Dat is moeilijk in een grote groep. We willen echter wel dat alle omwonenden dezelfde informatie hebben. Daarom vragen we ook aan de omwonenden of we het verslag van dit gesprek mogen delen en we vinden het fijn dat zij toestemming geven.
Door middel van een omgevingsplan kan de bestemming van het gebied gewijzigd worden. De gemeente zal bewoners en belanghebbenden betrekken bij de gebiedsvisie, ook is het mogelijk om zienswijzen in te dienen. Pas nadat het omgevingsplan door de gemeenteraad is vastgesteld, is bezwaar en beroep mogelijk. In dit eerste verkennende stadium is dat dus nog niet mogelijk.
In ieder geval voorwaarden ten aanzien van participatie en de inpassing van de woningbouw en asielopvang in het plangebied. Het omgevingsplan heeft ook goedkeuring nodig van de provincie.
We zijn nu echt nog in een verkennende fase en daarin is dat nu nog niet te zeggen.
In Nederland ben je wanneer je een status toegewezen gekregen hebt, een Nederlander en heb je recht op een sociale huurwoning. Met het bouwen van 70% betaalbare woningen, waarvan 30% sociaal gaat het in het Achterweggebied om circa 150 sociale huurwoningen (van de beoogde 500 woningen voor lokale woningzoekenden). De toewijzing van woningen gaat conform de doelgroepenverordening woningbouw Noordwijk. De ervaring leert dat bij de toewijzing van huurwoningen zo’n 70% naar mensen uit Noordwijk gaat en 30% van buiten komt. De mensen die met ons in gesprek zijn komen deels ook vanuit omringende gemeenten.
De verwachting is niet dat er woningen voor arbeidsmigranten komen. Er lopen al 3 pilots binnen de gemeente Noordwijk voor huisvesting van arbeidsmigranten. Daar wordt nu beleid voor ontwikkeld. We streven er juist naar om migranten te huisvesten op de plaatsen waar zij werken en dat is niet in de wijken maar juist meer in het buitengebied.
Voor het omgevingsplan zullen er allerlei onderzoeken worden uitgevoerd en er wordt rekening gehouden met een geurcirkel. In deze verkennende fase is het plan nog heel grofmazig. Net zoals de plannen voor de wijk Offem Zuid eerst heel grofmazig waren, maar steeds concreter zijn geworden.
Er is voor gekozen om alleen de direct omwonenden van de Achterweg per brief te informeren, omdat deze bewoners het meest geraakt worden door de plannen. Daarnaast is nieuws via de media gedeeld. Voor toekomstige communicatie wil de gemeente ook het kopersportaal inzetten en informatie via de nieuwsbrief Achterweg delen. Wanneer bewoners aangeven het passend te vinden dat de brief wat breder verspreid wordt, luisteren we daar graag naar. Kanttekening is dat hoe breed wij ook communiceren, er altijd mensen zullen zijn die vinden dat zij ook een brief hadden moeten krijgen.
Dit traject bij Bronsgeest heeft een lange voorgeschiedenis met haar eigen uitdagingen die voor nu te ingewikkeld zijn om kort uit te leggen. Voor de Achterweg waren al woningbouwplannen, daar is consensus over binnen de gemeente.
Alleen in het Achterweggebied ziet de gemeente de kans om 500 woningen te bouwen voor lokale woningzoekenden door in te zetten op de combinatie met asielopvang. Ook kan het COA de zorg en ondersteuning centraal regelen.
De Spreidingswet is op dit moment een geldende wet. Eventuele intrekking gebeurt pas als er een alternatief is vanuit het nieuwe kabinet. Voor de intrekking dient een volledige wetsprocedure te worden doorlopen. Ook werkt het kabinet aan een asielcrisiswet. Verwachting is dat beide zaken nog enige tijd op zich zullen laten wachten. De Spreidingswet biedt Noordwijk de kans om opnieuw het gesprek aan te gaan met de provincie met als doel tot realisatie van woningbouw te komen in het Achterweggebied.
5. Adviezen van en afspraken met de omwonenden
- Proactieve duidelijke informatie over het type woningen dat gebouwd wordt, dus niet alleen sociale woningbouw, had veel zorgen weggenomen.
- Maak een tijdlijn met daarin de verschillende stappen zodat omwonenden het proces kunnen volgen.
- Communiceer met de toekomende bewoners van Offem Zuid ‘Buitengewoon’ via de projectontwikkelaar en/of makelaar.
- Blijf prioriteit geven aan de veiligheid van de Noordwijkers.
- Communiceer via verschillende kanalen, dus niet alleen via de website.
- Een verslag van dit gesprek, dat veel duidelijkheid en ook bij een aantal aanwezigen geruststellend was, mag gedeeld worden via de website van de gemeente.
6. Acties
Afgesproken is dat van het gesprek een verslag wordt gemaakt, dat eerst met de aanwezigen en daarna breder met de bewoners, op de website en via de nieuwsbrief Achterweg wordt gedeeld.
De aanwezige bewoners worden in het vervolg ook rechtstreeks via e-mail geïnformeerd, zodat zij ook in de gelegenheid zijn om andere bewoners in de appgroep te informeren.
De gemeente zal contact zoeken met de projectontwikkelaar/makelaar om een bericht te versturen via het kopersportaal om nieuwe bewoners te informeren over de plannen en de gelegenheid te bieden om zich aan te melden voor de nieuwsbrief. Nieuwe bewoners maken nog geen deel uit van de appgroep.
Ook is de suggestie gedaan om een bericht te plaatsen bij de gemeentelijke mededelingen als er een update is op de website/er een nieuwsbrief is verstuurd.
Er is behoefte aan meer informatie over het proces en hoe het participatietraject werkt als er toestemming is van de provincie en het plan verder uitgewerkt gaat worden. Wat wordt er in welke fase duidelijk? Er komt nog een plan van aanpak hoe de bewoners betrokken worden bij het vervolg. Daarvoor wachten we nu eerst het besluit van de provincie af.